Β. Τσικάρας: “Πιο πάνω από τον εαυτούλη μας υπάρχει το σωστό”

Συνέντευξη στον Γιάννη Θ. Κεσσόπουλο

Ο Βασίλης Τσικάρας σκηνοθετεί την ταινία «Πολιορκία», η οποία αποτελεί μέρος της τριλογίας της Aratos Films για το 1821. H πολυσυζητημένη «Έξοδος 1826» ήταν η πρώτη. Αποτέλεσε δε, την πρώτη ταινία με θέμα το 1821 μετά από 46 ολόκληρα χρόνια («Παπαφλέσσας», 1971), ενώ το Υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής χαρακτήρισαν την ταινία «υψηλής ποιότητας», στο κομμάτι της ιστορικής, πολιτιστικής και εκπαιδευτικής αρτιότητας. Με αφορμή τη συμπλήρωση μία εβδομάδας προβολών στη Θεσσαλονίκη, ο Β. Τσικάρας μίλησε στο thinkfree.gr

Κύριε Τσικάρα, ποιο είναι το επίκαιρο μήνυμα της θυσίας στη Μονή Δοβρά;

“Πιο πάνω από εμάς (και τον εαυτούλη μας) υπάρχει το σωστό. Το χρέος και η ευθύνη. Κι εμείς έχουμε ευθύνη γι’ αυτό που έρχεται”. Χρησιμοποιώ ατάκα από την ταινία. Θα χρησιμοποιήσω επίσης και ένα πολύ ωραίο κείμενο φίλου που ανέλυσε τα μηνύματα που εισέπραξε από την ταινία. “Συναδελφικότητα, αγάπη, θυσία, πόθος για ελευθερία, αξιοπρέπεια, ευγνωμοσύνη, αντρειοσύνη, καθήκον, πίστη, επιμονή, αντίσταση, πατρίδα, φιλία, οικογένεια, σεβασμός. Μαθήματα ηθικής (κι όχι ηθικολογίας), πώς ο άντρας σέβεται την γυναίκα ως γυναίκα και ως μάνα, πώς η γυναίκα τιμά και αναδεικνύει τις αρετές του άνδρα, πώς θα πρέπει να πορεύεται μια κοινωνία με γνώμονα την συλλογικότητα και το αλληλοσεβασμό. Υπενθυμίζω πως μεταφέρουμε στη μεγάλη οθόνη ένα αληθινό γεγονός της επανάστασης στη Μακεδονία το 1822. Άρα; Ελπίζω να σας κάλυψα…

Πως αντιλαμβάνεστε το ρόλο σας ως διοικητής στο Ρούπελ;

Ο Δουράτσος, πρέπει να τονώσει το φρόνημα των αντρών του. Ξέρει πως μετά το μέτωπο της Αλβανίας, ανοίγει το μέτωπο στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Οι Γερμανοί πλησιάζουν. Ο ρόλος σου δύσκολος. Πρέπει να εμπνεύσεις. Να είσαι πρότυπο. Πρώτος σε όλα και ανδρείος. Έρχεται “φονιάς, έπος καταχνιάς, στα πέρατα” που λέει και ο στίχος σε ένα από τα τραγούδια της ταινίας μας. Πρέπει να ορθώσεις ανάστημα και να μπορέσεις να πεις στο τέλος “τα οχυρά δεν παραδίδονται. Καταλαμβάνονται”. Αυτός ήταν ο άξονας που ακολούθησα.

Τι διλήμματα αντιμετώπισαν οι πολεμιστές τότε; 

Ξέρεις πως δεν μπορείς να έχεις πολλά. Τουλάχιστον θέλεις να προστατεύσεις ό,τι αγαπάς πιο πολύ. Τη γυναίκα σου, τα θεία σου, τα παιδιά σου, το σπιτικό σου, το μοναστήρι που υπηρετείς. Όλα αυτά είναι η πατρίδα σου. Ο τόπος που σε γέννησε. Μη ξεχνάμε τον κώδικα τιμής που είχαν οι άντρες τότε. Αυτός ο κώδικας τιμής απελευθέρωσε τη χώρα μας. Αμφιβάλλει κανείς;

Στην πρώτη ταινία “Έξοδος 1826” υπήρχε ένας ενθουσιασμός στις περιοχές των γυρισμάτων και η ταινία αγκαλιάστηκε από δήμους, φορείς κλπ. Συναντήσατε ανάλογο κλίμα στην “Πολιορκία”;

Ναι, μπορώ να πω πως εισπράξαμε ξανά τον ενθουσιασμό και την αγάπη του κόσμου. Στο Δήμο Δελφών και πιο συγκεκριμένα στην Άμφισσα, στην Αγία Ευθυμία, στους Δελφούς και στην Αράχωβα ο κόσμος ήθελε να μας γνωρίσει, να μας βοηθήσει, να μας πει ένα ευχαριστώ που βρεθήκαμε στα μέρη του. Κάτι ανάλογο συναντήσαμε και στη Σιάτιστα αλλά και στο Δήμο Σιντικής (Ρούπελ).

Φτιάχνω ταινία από τη Θεσσαλονίκη. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι;

Είσαι λίγο αποκομμένος από τα κέντρα αποφάσεων και διανομών. Οι πόροι μεγάλων εταιρειών ή φορέων, διακινούνται μέσω της Αθήνας. Είναι πολύ δύσκολο το εγχείρημα. Αν κάνεις δε και ιστορική ταινία αυτού του μεγέθους, θα πρέπει να είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις κάποιους από τους άθλους του Ηρακλή.

Στο ΥΠΠΟ απευθυνθήκατε; Ποια ήταν η στάση του;

Απευθύνθηκα σε πολλούς φορείς, αλλά και σε Υπουργεία. Αφού σήμερα δεν είναι στους τίτλους αρχής και τέλους της ταινίας μας, δεν ευδοκίμησε η όποια προσπάθεια.

Τι απαντάς στην άποψη ότι τέτοιες “πατριωτικές” ταινίες είναι… καμένα σενάρια όσον αφορά στο σήμερα;

Ποιοι το λένε αυτό; Έχω κουραστεί να ακούω την αρλούμπα του καθενός. Δυστυχώς σήμερα, το σύστημα ευνοεί τα καμένα μυαλά που μέσα στα αδιέξοδά τους, κάνουν την αμπελοφιλοσοφία ασπίδα της ανυπαρξίας τους. Τα τελευταία χρόνια πολλοί αυτοπροσδιορίζονται και αναζητούν ταυτότητα λέγοντας αερολογίες και πληγώνοντας – χωρίς λόγο – ανθρώπους που κάποιες αρχές ή έννοιες τις έχουν ψηλά. Το συναντάμε και στο χώρο του θεάτρου. Η Πολιορκία είναι ιστορική ταινία. Θέλετε να την πούμε πατριωτική, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Το σενάριο της όμως απαντά ακριβώς σε αυτά που βιώνουμε σήμερα! Επίκαιρη όσο ποτέ θα έλεγα. Σενάριο ζωντανό που… καίει!

Τι νούμερα έκανε η πρώτη ταινία “Έξοδος 1826”;

Συνολικά την παρακολούθησαν περίπου 60.000 θεατές. Δεν μιλάμε για εισιτήρια μιλάμε για θεατές.

Ποιο είναι το θέμα της επόμενης ταινίας σας;

Δεν ξέρω ποια θα ολοκληρωθεί πρώτα, αλλά υπάρχουν δύο παραγωγές στα σκαριά. Η μία αφορά την επανάσταση στη Θράκη το 1821 και η άλλη είναι ένα πολεμικό δράμα του 1943.

Είναι πολιτικές οι ταινίες σου;

Όχι. Οι ταινίες είναι για όλους τους Έλληνες. Είναι για όλη την οικογένεια. Είναι για τα παιδιά.

Τι σημαίνει πατρίδα για έναν άνθρωπο της τέχνης, για σένα;

H Τέχνη ξέρετε, δεν αποξενώνει τον άνθρωπο από αυτό που πραγματικά είναι. Η πατρίδα είναι έμπνευση, για τον ζωγράφο, τον ποιητή, τον συγγραφέα. Η αγάπη για την πατρίδα, την οικογένεια, τον άνθρωπο είναι αυτό που σε απελευθερώνει. Δεν μπορείς να κάνεις τέχνη αν δεν αγαπήσεις βασικές έννοιες. Κάνουμε Τέχνη για τον άνθρωπο όχι μόνο για τον εγωισμό μας. Πατρίδα είναι ο τόπος που ευδοκιμεί μια Τέχνη, πατρίδα είναι αγάπη για την Τέχνη.

Πού και πότε προβολές

*Μετά την Έξοδο, η Πολιορκία. Πρεμιέρα για όλη την Ελλάδα, στις 17 Ιανουαρίου / 31 Ιανουαρίου / 7 Φεβρουαρίου 2019. Αναλυτικά οι έως τώρα προβολές και που αναμένονται ανακοινώσεις:

– Θεσσαλονίκη: Κολοσσαίον, από Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019 (18.10)
– Θεσσαλονίκη: Φαργκάνη, από Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019 (18.30) και την Κυριακή στις 19.10
– Δράμα: Ολύμπια / από 17 Ιανουαρίου (19.30)
– Αλεξανδρούπολη: Ηλύσια / από 17 Ιανουαρίου (17.30)
– Ρόδος: 5 pallas / από 17 Ιανουαρίου (20.00 & 22.15)
– Γιαννιτσά: Πνευματικό κέντρο / στις 23 Ιανουαρίου 2019
– Αθήνα: Νιρβάνα cinemax / 28 Ιανουαρίου 2019
– Πειραιάς: Ζέα Digital cinema / από Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2019
– Ορεστιάδα: Διόνυσος / 28 και 29 Ιανουαρίου (4 προβολές).
– Πάτρα: Πάνθεον / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Άργος: Cine Valia / 7, 8 και 9 Φεβρουαρίου 2019
– Λάρισα: Victoria cinemas / από 7 Φεβρουαρίου 2019
– Κόρινθος: Απόλλων cinemas / εν αναμονή
– Γρεβενά: Cine Γρεβενά / εν αναμονή
– Κατερίνη: Πολυχώρος Ευκαρπίδη / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Βέροια: STAR / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Δράμα: Ολύμπια / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Πτολεμαΐδα: Αχίλλειον / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Καρδίτσα: Αναμένονται ανακοινώσεις
– Ηράκλειο: Αναμένονται ανακοινώσεις
– Καλαμάτα: Cine center / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Χίος: Premiere / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Ιεράπετρα: Premiere / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Σητεία: Cine Minoa / Αναμένονται ανακοινώσεις
– Κέρκυρα: Orfeas / Αναμένονται ανακοινώσεις