Επί σκηνής: “Φαέθων” σκληρός, γυμνός και ποιητικός

Από

15 Οκτωβρίου 2019

3921

Με κύριο όχημά του και -γιατί όχι- όπλο του τον πυκνό λόγο του Δημήτρη Δημητριάδη ο Θάνος Νίκας παρουσιάζει για δεύτερη σαιζόν μία εξαιρετική παράσταση. Με τον δάσκαλο και σκηνοθέτη Παύλο Δανελάτο μετά από 19 χρόνια ξανά στον ρόλο του ηθοποιού, ο “Φαέθων” απογειώθηκε στον χώρο της σοφίτας του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας Θράκης. Είδαμε την παράσταση, συνομιλήσαμε με τον σκηνοθέτη και σας παρουσιάζουμε μερικά χαρακτηριστικά της στοιχεία.

Επί σκηνής γράφει και συνομιλεί με τον σκηνοθέτη η Κατερίνα Νικολάου / kfnikolaou@gmail.com

Σε ένα σκηνικό ουσιαστικά γυμνό, που παραπέμπει σε εφιάλτη ξεδιπλώνεται μπροστά στο κοινό μια τραγωδία δωματίου, με όλα τα χαρακτηριστικά μιας αρχαίας τραγωδίας και μια πολυπόθητη κάθαρση που όμως δεν κρύβει λύτρωση.

Το έργο παρουσιάζει μία τεράστια διακειμενικότητα και συνομιλεί με λογοτεχνικά κείμενα σε βάθος 2.000 ετών. Κάθε όνομα που αναφέρεται σχετίζεται με ένα λογοτεχνικό έργο. Ο σκηνοθέτης Θάνος Νίκας εξηγεί: “Το κύριο μέλημα του Δημητριάδη πέρα από το ότι ήθελε να κάνει μία τραγωδία δωματίου, είναι ότι έχεις έναν μπαμπά ο οποίος κηρύττει με λόγο θεϊκό, βιβλικό και ο γιος απαντά με λόγο φιλοσοφικό και θεατρικό. Πρόκειται για έναν ανεστραμμένο Άμλετ. Υπάρχουν σκηνές ολόκληρες οι οποίες αποτελούν μεταγραφή από το έργο του Σαίξπηρ. Έχει πολύ έντονες αναφορές στον Καύκα και συγκεκριμένα στα “Γράμματα στον πατέρα” και φτάνει μέχρι τον Ρομπέρτο Τσούκο“.

Επί σκηνής βλέπουμε ουσιαστικά δύο σχολές που συγκρούονται. Ο Δημητριάδης γυρίζει ανάποδα τον μύθο του Φαέθοντα, και παρουσιάζει έναν γιο ο οποίος αναλήπτεται, μια σαφή αναφορά στην Ανάληψη. “Η δική μου προσέγγιση έχει να κάνει καθαρά με το Πουργκατόριο από τη θεία κωμωδία του Δάντη. Τα όνειρα του πατέρα σχετίζονται άμεσα με τον Πουργκατόριο από την θεία κωμωδία του Δάντη, όπου σύμφωνα με τον Δάντη για να σε δεχτούν θα πρέπει να είσαι αρτιμελής, να είσαι ολόκληρος, και αυτός δεν είναι πια αρτιμελής, ολόκληρος όπως μαθαίνουμε στο τέλος“, λέει ο Θάνος Νίκας .

Γιατί όμως ο σκηνοθέτης επέλεξε τη σοφίτα του Λαογραφικού Μουσείου; “Εγώ αυτό που ήθελα εξαρχής ήταν να μην παιχτεί η παράσταση σε θέατρο. Θεωρούσα πως κάτι τέτοιο μες στο θέατρο θα χαθεί. Ότι θα γίνει αστικό δράμα και δεν το ήθελα αυτό. Ήθελα το κοινό να είναι κοντά και αυτό γιατί ήθελα εσείς να είστε καλεσμένοι που μόλις γυρίσατε από την κηδεία του πατέρα, που πήγατε να τον κλάψετε. Κάτι άλλο που θα παρατηρήσετε είναι πως δεν υπάρχουν θεατρικοί φωτισμοί. Το ήθελα γυμνό. Ακόμα και τα στοιχεία του σκηνικού είναι διάφανα, αφού παίζει όλη η παράσταση με την ιδέα του φαντάσματος. Το φάντασμα του πατέρα, το φάντασμα του Άμλετ, όλα τα φαντάσματα που κουβαλάμε γενικότερα. Του Δημητριάδη τα φαντάσματα αν θέλετε. Τα μόνα χρώματα που υπάρχουν στην παράσταση είναι το πράσινο, το κόκκινο και το μπλε, το λεγόμενο RGB. Οπότε λειτούργησα πάνω σε αυτό το κομμάτι, που όλο είναι μια κατάσταση φαντασματική. Εξού και τα άδεια πιάτα, ο λόγος του πατέρα είναι κενός λόγος“.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Θάνος Νίκας καταπιάνεται με ένα έργο του Δημήτρη Δημητριάδη. Όπως λέει “ο Δημητριάδης είναι ένας συγγραφέας στον οποίο επιστρέφω” ενώ θεωρεί το συγκεκριμένο έργο ένα από τα καλύτερα που γράφτηκαν τα τελευταία χρόνια.

Η παράσταση παρουσιάστηκε φέτος ξανά στο πλαίσιο του 54ου Φεστιβάλ Δημητρίων και θα συνεχιστεί καθώς το κοινό της πόλης αναγνώρισε τη δουλειά της ομάδας Ars Moriendi. Ο Παύλος Δανελάτος ( Άμνετ Λομ) στον πρωταγωνιστικό ρόλο αποδεικνύει πως είναι ένας δάσκαλος που κρατά τον λόγο του ενώ συγκρούεται με τον Νίκο Ράμμο (Λέλο Λομ) σε διαλεκτικό και όχι μόνο επίπεδο. Ο Λέλο Λομ φαίνεται να παίρνει εκδίκηση στο όνομα της ανθρωπότητας για τα εγκλήματα που συγκάλυψε η Εκκλησία. Εξαιρετικές και οι Θεανώ Αμοιρίδου (Τζούλι Λομ), Κατερίνα Συναπίδου (Ανν Λομ) και Ελευθερία Μαυρίδου (Μπεθ Λομ) στο φορμά που τις έχει βάλει ο Θάνος Νίκας, εκφράζουν ένταση σε κάθε βλέμμα, κάθε λόγο, κάθε σιωπή. Η παράσταση γυρίζει τον θεατή στα πρωταρχικά στοιχεία του θεάτρου: τον μύθο και τον λόγο. Και κερδίζει το στοίχημα τραβώντας τον θεατή μέσα στην οικογένεια Λομ, να δει από κοντά την αρρώστια που κρύβει.

Η πολυσχιδής Πηνελόπη Χατζηδημητρίου υπογράφει το “ατσαλάκωτο” σκηνικό και τα κοστούμια. Η Δροσιά Τριαντάκη έχει επιμεληθεί την κίνηση που αποδίδει την φορμαλιστική διάθεση του σκηνοθέτη.

Σίγουρα μια παράσταση που αξίζει τον κόπο και μία από τις καλύτερες που παρακολουθήσαμε τον τελευταίο καιρό.

Πληροφορίες

Χώρος: Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης (σοφίτα), Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας 68, Θεσσαλονίκη

Παραστάσεις από 18 Οκτωβρίου έως 10 Νοεμβρίου 2019: Κάθε Παρασκευή – Σάββατο στις 21:30 και Κυριακή στις 20:00

Διάρκεια παράστασης: 80’ (χωρίς διάλειμμα)

Τιμές εισιτηρίων: 14€ κανονικό | 12€ άνω των 65 | 10€ φοιτητών, ανέργων, ΑΜΕΑ, ομαδικά άνω των 6 ατόμων | 5€ ατέλειες

Προπώληση εισιτηρίων: VIVA.GR

Τηλέφωνο κρατήσεων: 6981 723 632 (15:00 – 21:00)